Soğuk Havada Beton Dökümü

SOĞUK HAVADA BETON DÖKÜMÜ

Beton dökümü sırasında; ortalama sıcaklığın art arda üç gün +5°C’ın altına düştüğü ortam “soğuk hava” olarak tanımlanmıştır.

Amaç:

Soğuk hava ile birlikte, hidratasyon reaksiyonları yavaşlayacak, priz süresi uzayacak, beton içerisindeki suyun donma riski oluşacaktır. Bu durumda amaç betonun genç yaşta dondan göreceği hasarlara karşı korunabilmesi için uygun işlemleri yapmaktır.

Uygulama:

Beton dökümünden sonraki en düşük ortam (hava) sıcaklığı 0°C’ın altına düşmesi halinde beton, en az 24 saat dona karşı korunmalıdır. Soğuk hava koşullarının devam etmesi durumunda da koruma süresi uzatılmalıdır. Ortalama sıcaklık art arda üç gün süre ile +5°C’ın üzerine çıkınca koruma kaldırılabilir. Koruma işleminin etkinliği ve betonun sıcaklığı sürekli ölçülerek kontrol edilmelidir.

Beton kalıba yerleştirilmeden evvel kalıp ve donatı üzerindeki kar, buz ve donmuş kısımları temizlenmelidir.

Betonun genç yaşta donma ve çözülme döngüsüne maruz kalması önlenmelidir. Beton sıcaklığı 0°C’ın altına düşer ise donma hasarı oluşacaktır. Suyun donması sonucu oluşan hacim genleşmesi, betonda çekme gerilmelerine ve dolayısı ile hasarlara neden olacaktır.

Beton yaklaşık olarak 4MPa dayanıma eriştiğinde don sebebi ile zarar meydana getirebilecek seviyeyi aşmıştır denilmektedir. Bir beton ortalama +10°C’ta bu dayanım değerine 2-3 gün civarında erişir. Ancak bu donma ve çözünme döngüsünü karşılayacağı anlamına gelmez. Dolayısı ile beton donma çözünme döngüsüne karşı ayrıca korunmalıdır.

Beton, sıcaklık değişimi sebebi ile oluşan gerilmelere maruz kalmaması için ani sıcaklık farklılıklarına karşı çeşitli yöntemlerle koruma yapılmalıdır. Koruma tedbirlerinin kaldırılması esnasında ani soğuma durumu göz önüne alınmalıdır, tedbirler yavaşça kaldırılmalıdır, aksi takdirde ani soğuma çatlamayı tetikler.

Özet olarak, soğuk havalarda dökülecek olan beton için,

-          Betonun en kısa sürede şantiyeye ulaşması için gerekli çaba gösterilmelidir,

-          İdeal beton sıcaklığı +15 ile +20°C aralığındadır. Hava sıcaklıklarının azalması ile birlikte beton sıcaklığı da azalacaktır. Beton sıcaklığının +5°C’ın altında olacağı hesaplandığında üretim yapılmamalıdır,

-          En az 300kg/m³ CEM I 42,5 tipi çimento içeren formüllerden yararlanılması, mineral katkı bulunan formüllerin çimento dozajı yüksek, mineral katkı dozajı düşük olacak şekilde optimize edilmesi gerekmektedir,

-          Düşük su/çimento değerine ve yüksek dayanımlara sahip, özellikle C35 ve üzeri beton sınıflarını tercih etmek betonun dondan korunabileceği dayanıma hızlıca ulaşmasına yardımcı olacaktır,

-          Beton sıcaklığının gün içinde en yüksek değerlerde olduğu gündüz saatlerinde beton dökümünün tamamlanması önemlidir,

-          Kalıp malzemelerinin ahşap olanlarının kullanılması betonun ısı kaybını azaltacaktır,

-          Betonun yalıtım malzemeleri ile kapatılması genellikle yeterlidir, aynı zamanda en iyi kür uygulamalarından biridir,

-          Aşırı soğuk hava ve rüzgâr etkisi yoğun olan ortamlarda betonların korugan (yalıtımlı çadırlar) ile örtülmesi ve aşırı kuruması engellenerek ısıtıcılar ile desteklenmesi en etkili korumayı sağlayacaktır,

-          Betonda priz süresini, dona dayanma süresini kısaltmak, kalıpları daha erken sökmek ve tekrar kullanabilmek için PRİZ HIZLANDIRICI (HZ) veya ANTIFREEZE (AF) katkılar ile üretilen formüllerden yararlanılarak beton siparişleri verilebilir.

   Emre FENERCİ        

Kalite ve Ar-Ge Müdürü
Nuh Beton A.Ş.